Σπένσερ, Έντμουντ

(Spenser). Άγγλος ποιητής (Ηστ Σμίθφηλντ, Λονδίνο; 1552 περίπου – Λονδίνο 1599), ο μεγαλύτερος λυρικός της ελισαβεηανής εποχής. Στο Καίμπριτζ συνδέθηκε φιλικά με τον Γκάμπριελ Χάρβεϊ, ο οποίος κατόπιν τον παρουσίασε στο Σίντνεϊ. Ο τελευταίος του εξασφάλισε μια θέση γραμματέα κοντά στον κόμη του Λέστερ, ευνοούμενο της βασίλισσας. Ο Σ. είχε έτσι την ευκαιρία να ζήσει για λίγο καιρό στο Λονδίνο, σε επαφή με το περιβάλλον της αυλής και έχοντας την εκτίμηση και τη φιλία των ανθρώπων του πνεύματος. Ως διοικητικός υπάλληλος στάλθηκε στην Ιρλανδία, γραμματέας του Λόρδου Καγκελάριου. Το 1589 έκανε μια πρώτη προσπάθεια να επιστρέψει στο Λονδίνο, παίρνοντας μαζί του τους τρεις πρώτους τόμους του αριστουργήματος του Η βασίλισσα των νεράιδων, που δημοσιεύτηκαν το 1590. Ένα δεύτερο ταξίδι (1595) με άλλα τρία βιβλία, υπήρξε ακόμα λιγότερο καρποφόρο, και στην επιστροφή του στην Ιρλανδία ο Σ. αναγκάστηκε να φύγει με τη γυναίκα και τα παιδιά του στο Κορκ, ενώ οι Ιρλανδοί επαναστάτες έκαιγαν το σπίτι του, τον πύργο του Κίλκολμαν, που του είχε παραχωρηθεί προηγουμένως. Στην πυρκαγιά χάθηκαν και άλλοι τόμοι της Βασίλισσας των νεράιδων. Πέθανε ξαφνικά κατά τη διάρκεια του τρίτου ταξιδιού του στο Λονδίνο το 1599. Τα έξοδα της κηδείας του τα πλήρωσε ο κόμης του Έσεξ, που θέλησε να θάψει το Σ. δίπλα στον Τσώσερ, στο αβαείο του Ουεστμίνστερ. Για τη Βασίλισσα των νεράιδων, που έπρεπε να αποτελείται από 12 τόμους, από τους οποίους μόνο 6 και ένα μέρος του έβδομου διασώθηκαν, ο Σ. εργάστηκε είκοσι χρόνια. Το ποίημα είναι μια ηθικοδιδακτική αλληγορία, χωρισμένη σε ωδές με στροφές 9 στίχων, πάνω στα ίχνη του Μαινόμενου Ορλάνδου και της Απελευθερωμένης Ιερουσαλήμ (μεγαλύτερη ομοιότητα παρουσιάζει με το έργο του Τάσο): η βασίλισσα των νεράιδων είναι η Ελισάβετ και καθένας από τους 12 ιππότες της αυλής της αντιπροσωπεύει μια ηθική αξία. Η αληθινή ποιητική φλέβα του Σ. πρέπει ωστόσο να αναζητηθεί στην ικανότητα του να δίνει με μεγάλη λεπτότητα και κομψότητα χρωμάτων και περιγραφών τον περίγυρο της ελισαβετιανής αυλής της Αναγέννησης. Από τα πολλά άλλα έργα του Σ., Το ημερολόγιο του βοσκού (1589), αφιερωμένο στο Σίντνεϋ, είναι μια σειρά από βουκολικά ποιήματα, είδος που για πρώτη φορά εισήγαγε ο Σ. στην Αγγλία, ενώ οι τέσσερις Ύμνοι προς τιμή της αγάπης και της ομορφιάς (1596) μπορούν να θεωρηθούν το λογοτεχνικό μανιφέστο της Αναγέννησης στην Αγγλία· στα ποιήματα αυτά, που εκδόθηκαν μετά τη συλλογή σονέτων Μικρές αγάπες (1595) και των λυρικών Επιθαλάμιο (1595) και Επιστροφή του Κόλιν Κλάουτ (1595), αλληγορία του απογοητευτικού ταξιδιού στο Λονδίνο (που ο Σ. έκανε το 1589), προσθέτονται επίσης το Προθαλάμιο (1596) και άλλα, μικρότερης αξίας έργα, ακόμα και πεζογραφικά.